Ko(c)hai swoich senpai!|Love your senpai!

A więc w końcu do tego doszło.
Nareszcie wracamy do tłumaczenia niezrozumiałych japońskich słówek, których używamy nagminnie na treningach, często niezgodnie z przeznaczeniem.

Przyszła pora zabrać się za piękny zwrot grzecznościowy jakim jest senpai. Może być używany w odniesieniu do osoby starszej wiekiem, stażem lub posiadającej wyższy stopień szkoleniowy np. w sporcie. W japońskich sztukach walki posiadacz zielonego pasa nazwie w ten sposób osobę z niebieskim pasem (lub wyższym).

Myślę, że warto od razu wspomnieć, że nie jesteśmy senpai zawsze i wszędzie. Ktoś, kto jest senpai dla jednej osoby, może być jednocześnie kōhai (młodszy, niższy stopniem, stażem) lub dōhai (równy stopniem) dla drugiej.
Pamiętajcie jednak, że nie należy się do nikogo zwracać używając formy, która mogłaby upokorzyć bądź narazić na utratę twarzy. Słowa kōhai oraz dōhai funkcjonują jako podręcznikowe określenia i nie powinny być używane jako zwroty.

Co to znaczy być Senpai?

Poza zwrotami grzecznościowymi jest jeszcze element filozofii czy też, mówiąc moim językiem, budo-lifestyle.
A więc (moja polonistka z czasów gimnazjalnych właśnie by na mnie nakrzyczała za tak rażący błąd) co to znaczy być senpai?

W skrócie – przyjąć na siebie ogrom odpowiedzialności.

Jeden z moich sensei powtarza, że senpai znaczy „najbardziej ogarniętego ucznia w dojo”.
Co przez to rozumiemy?

Kogoś, kto trenował przez długi czas, kto rozumie cele instruktorów, zna wszystkie podstawy (czasem także filozofii), do których sensei często wraca w trakcie mini wykładów treningowych.
Kogoś, kto jest na tyle dobry, że nie schrzani gdy zostanie poproszony do demonstracji techniki.
A także kogoś, kto, w razie konieczności, zastąpi trenera w prowadzeniu zajęć.

Co jeszcze?

Słyszałam też coś na temat odpowiedzialności za młodszych adeptów oraz wspieraniu ich wszelkimi niezbędnymi środkami.
Co z dawaniem przykładu?

Jasne. Najlepiej we wszystkich elementach życia.

Senpai jest potężnym czynnikiem wpływającym na postęp budo. W dzisiejszym społeczeństwie (zwłaszcza Zachodnim) jego rola została nieco osłabiona. Może się okazać, że rzeczywiste oczekiwania i obowiązki różnią się od ról w japońskim, tradycyjnym dojo, gdzie senpai nadal jest dozgonnie oddany trenerowi oraz swemu dojo. Bycie senpai wiąże się tam z wielką odpowiedzialnością i wymaga braku wybujałego ego ze strony praktykującego, gdy pomaga innym.

Bycie senpai to szczególny zaszczyt a także bardzo ważny krok w Twoim treningu. To odpowiedzialność, której nigdy nie należy lekceważyć.

Sensei będzie wymagał od Ciebie więcej, ponieważ Ci ufa i chce przygotować do wyższych poziomów treningu. Dlatego powinieneś dawać przykład innym i kierować swoimi działaniami rozważnie. Wszystko, co robisz na sali treningowej jest testem. Zaczynając od kihon, przez kata, aż po kumite i nie tylko.

Prawdziwa nauka sztuk walki wykracza poza zwykłe kopanie i uderzanie, czy rzucanie i zakładanie dźwigni.
Wymaga również odpowiedniego rozwoju indywidualnego charakteru.
Relacje senpai i kohai mają duże znaczenie w tworzeniu właśnie tego i pomagają budować środowisko pielęgnowania szacunku na sali treningowej, gdzie wszyscy są gotowi pomagać sobie wzajemnie, aby osiągnąć wspólny cel, rozwijać się i poprawiać zrozumienie trenowanej sztuki walki.

_______________________________________________

* W tradycyjnej transkrypcji Hepburna reprezentującą wymowę japońskich słów 先輩 zapisywane jest przez „m” jako „sempai”. W wersji zmodyfikowanej reprezentującą pisownię kany prawidłowy zapis to „senpai”. Niezależnie jednak od sposobu transkrypcji prawidłowa wymowa używa głoski „m”.

So it finally came to this. Finally, we come back to translating incomprehensible Japanese words, which we use frequently in training, often not for the intended purpose.

Now is the time to get on with the beautiful polite phrase that is senpai. It can be used in relation to an elderly person, seniority or a person with a higher training degree, e.g. in sports. In Japanese martial arts, a green belt holder would call a person with a blue belt (or higher) this way.

I think it is worth mentioning right away that we are not senpai always and everywhere. Someone who is senpai for one person may be either a kōhai (junior, inferior) or dōhai (of equal rank) for another. Remember, however, that you should not address anyone using a form that could humiliate or risk losing face. The words kōhai and dōhai function as textbook terms and should not be used as phrases.

What does it mean to be Senpai?

In addition to polite phrases, there is also an element of philosophy or, in my language, budo-lifestyle.

So what does it mean to be senpai?

In short – take on a great deal of responsibility.

One of my sensei keeps saying that senpai means „the most savvy student in the dojo.” What do we mean by that?

Someone who has trained for a long time, who understands the goals of the instructors, knows all the basics (sometimes also the philosophy) that sensei often returns to during mini training lectures. Someone good enough not to screw up when asked to demonstrate a technique. And also someone who, if necessary, will replace the trainer in conducting the classes.

What else?

I also heard something about responsibility for younger adepts and supporting them with all necessary means.

What about setting an example?

Of course. Best in all elements of life.

Senpai is a powerful factor in influencing budo progress. In today’s society (especially in Western society) its role has been somewhat weakened. You may find that the actual expectations and responsibilities differ from roles in a traditional Japanese dojo, where senpai is still eternally devoted to his trainer and his dojo. Being a senpai there is associated with great responsibility and requires the practitioner’s lack of ego-exuberance when helping others.

Being a senpai is a special honor and also a very important step in your training. This is a responsibility that should never be taken lightly.

Sensei will demand more of you because he trusts you and wants to prepare you for higher levels of training. Therefore, you should set an example and guide your actions carefully. Everything you do in the training room is a test. Starting from kihon, through kata, to kumite and more.

True martial arts learning goes beyond just kicking and hitting, or throwing and fitting levers. It also requires the appropriate development of an individual character. The senpai and kohai relationships are of great importance in creating just this, and they help build a respectful environment in the training room where everyone is willing to help each other to achieve a common goal, develop and improve understanding of the martial arts being trained.

_______________________________________

*In the traditional Hepburn transcription representing the pronunciation of the Japanese words, 先輩 is spelled „m” as „sempai”. In the modified version, the correct spelling is „senpai” to represent the spelling of kana. Regardless of the method of transcription, however, the correct pronunciation uses the „m”.